Wystawa rzemiosła architektonicznego – Muzeum Architektury we Wrocławiu – Magda Ławicka
W chłodny jesienny wieczór 5 listopada 2015 roku w klimatycznie oświetlonych średniowiecznych wnętrzach Muzeum Architektury uroczyście otwarto odnowioną, dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wystawę stałą „Architektoniczne rzemiosło artystyczne od XII do XX wieku”.
Wystawa ma już 16 lat i cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem zwiedzających jako jedyna w Polsce ekspozycja, która prezentuje wyroby tych dziedzin rzemiosła artystycznego, które są powiązane z architekturą. Pokazujemy zatem dzieła witrażownictwa i szklarstwa, kaflarstwa i sztukatorstwa, rzemiosł kowalskich i ślusarskich, odlewnictwa, wyroby stolarskie i kamieniarskie oraz przykłady malarstwa na stropach i plafonach.
Na wystawie udostępniamy ponad 360 zabytków, powstałych od XII do XX wieku, które wybrano z bardzo bogatej, gromadzonej od 1965 roku, kolekcji muzeum. Eksponujemy przedmioty o wysokich walorach artystycznych, a zarazem reprezentatywne dla czasów, w których powstały i wykonane w ówczesnych, typowych technikach. Znaczna część obiektów pochodzi z terenu Śląska, niektóre zostały uratowane z niszczejących lub rozbieranych budynków.
Do najcenniejszych eksponatów należą średniowieczne witraże, zwłaszcza powstała w początkach XIII wieku kwatera witrażowa z wizerunkiem biblijnego proroka Ezechiela.
Czytelników „Zduńskich Opowieści” ucieszy fakt, że na wystawie pokazujemy 20 pieców (w tym 13 ceramicznych i 7 żeliwnych), ponad 80 kafli piecowych i 88 ceramicznych płytek okładzinowych. Zabytki są przedstawione w układzie chronologicznym, który ułatwia śledzenie przemian stylistycznych i technologicznych w rytm zmieniających się historycznych epok.
Zaznajamiamy zwiedzających z archaicznym rodzajem kafli piecowych, wykonywanych na kole garncarskim, zwanych kaflami garnkowymi i miskowymi. Prezentujemy najstarsze śląskie kafle płytowe, wykopane w trakcie badań archeologicznych na ul. Więziennej i św. Marcina na Ostrowie Tumskim, które są pozostałościami XV-wiecznych wrocławskich pieców. Zwiedzający poznają sposób zdobienia ówczesnych kafli i ulubione motywy ikonograficzne.
Ważne miejsce wśród eksponowanych wyrobów rzemiosła nowożytnego zajmuje kolekcja płytek okładzinowych z XVII i XVIII wieku. Są wśród nich płytki holenderskie dekorowane, malowanymi błękitem kobaltu, motywami kwiatowymi, sylwetkami żaglowców, scenkami rodzajowymi i biblijnymi. Są także hiszpańskie płytki, utrzymane w tonacji zielono-brązowej, które służyły do zdobienia stopni schodów oraz niezwykle interesujące tureckie (?) płytki posadzkowe z orientalnym wzorami w chłodnych odcieniach błękitu i zieleni.
Na wystawie znajdują się również wspaniałe przykłady kaflarstwa z okresu od XVIII do pierwszej ćwierci XX wieku. Należy do nich, na przykład klasycystyczny, biały piec uratowany ze zrujnowanego pałacu w podwrocławskich Mańczycach (powstały w słynnej wytwórni pieców w austriackim Steyer), eklektyczny piec z fabryki Ernsta Teicherta w Miśni, który przez prawie 80 lat zdobił i ogrzewał mieszkanie we wrocławskiej kamienicy przy ulicy P. Włodkowica 9, a także zespół secesyjnych pieców utrzymanych w różnych odcieniach oliwkowej zieleni (bardzo popularny wówczas kolor szkliwa).
Podczas renowacji wystawy 2 witraże oraz 2 ceramiczne piece z miśnieńskich fabryk zostały poddane konserwacji, uzupełniono sprzęty wystawowe o nowe ekrany i podesty, wymieniono tabliczki z podpisami oraz oświetlenie. Część ekspozycji z piecami została przearanżowana.
Fot. M.Łanowiecki