Nieco wspomnień z kaflarni ze Starego Gronowa…
O kaflarni w Starym Gronowie i ogromnej firmie Emila Conradta zdążymy jeszcze napisać…
Dzisiaj tylko kilka migawek i wspomnień z okresu po 1945 roku.
STARE GRONOWO – GRUNAU – pow. człuchowski
GRUNAU KERAMIK G.m.B.H. – EMIL CONRADT OFENFABRIK
KUCO KACHELOFENWERKE. KURT CONRADT
KOSZALIŃSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO CERAMIKI BUDOWLANEJ W ZŁOCIEŃCU
STARE GRONOWO CERAMIKA
Kaflarnia powstała w 1894(6) lub w 1902 roku. Jej założycielem był Emil Conradt – właściciel kaflarni w Sławnie. Z 1897 roku, pochodzą dokumenty skarbowe, dotyczące fabryki pod zmienioną nazwą Emil Conradt Ofenfabrik. Zakład wielokrotnie nagradzany, m.in. w 1896 roku w Złotowie, Srebrnym Medalem w 1896 roku w Grudziądzu. W latach 1920-1941, kaflarnia była znana pod nazwą Ofenfabrik Holz – und baumaterialenhandlüng Emil Conradt in Grunau, co wskazuje także na łączenie produkcji kafli z handlem materiałami budowlanymi. Emil Conradt, był wzmiankowany w 1931 i w 1937 roku. Ostatnia wzmianka o kaflarni, pochodzi z 1941 roku. W 1943 roku, zakład należał do przedsiębiorstwa KUCO Dauerbrand- Kachelöfen. Kachelofenwerke Kurt Conradt z biurem centralnym w Szczecinie przy Paradeplatz 16. W tym okresie do firmy należały oddziały w Neusterlitz (dawny powiat Świnoujście – Swinemünde) i w Policach oraz najprawdopodobniej zakłady w Sławnie i w Darłowie. Po II wojnie światowej zakład został znacjonalizowany i wszedł w struktury Zjednoczenia Przemysłu Miejscowego Ceramicznego woj. pomorskiego. W dawnych obiektach produkowano w kafle, płytki posadzkowe, podstawy do lamp i rury drenarskie. Pierwszym zarządcą zakładu był Antoni Cyryl. W archiwalnym artykule podano: Ładną kartę historii posiada fabryka kafli w Starym Gronowie. W chwili wyzwolenia Fabryka ta była w ruinie, maszyny niekompletne i zniszczone, piece ceramiczne prawie całkowicie zużyte, dokumentacja techniczna zniszczona. Uciekający hitlerowiec cieszył się, że udało mu się zniszczyć fabrykę, że fabryka zostanie nie czynna, a tym czasem już w 1948 r. zadymiły kominy Fabryki Kafli w Starym Gronowie. Sprawił to zapał i ofiarna praca całej załogi. Ob. Bielak Stanisław, Czułowski Jan, opowiadając o odbudowie fabryki z dumą podkreślają, że wszyscy porządkowali teren fabryki, a następnie przystąpili do odbudowy i produkcji. W 1976 roku zakład wszedł w struktury Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej w Złocieńcu. Pod koniec lat 70. XX wieku, produkowano dachówkę. Od 1998 roku, jest w prywatnych rękach. Pod nazwą Stare Gronowo Ceramika, w zakładzie należącym do rodziny Mikulskich, powstają cegły, dachówki, itp.
Wzmianki:
WESTPR. OFEN- UND THONWAARENFABRIK ACT.-GES.
Fabryka powstała w 1896 roku. Została nagrodzona na wystawach w Złotowie i w Grudziądzu w 1896 roku. W 1902 roku zatrudniano 54 robotników. Prawdopodobnie przedsiębiorstwo należące do Emila Condrata.
GRUNUER OFENFABRIK ACTIEN-GESELLSCHAFT
Wzmianka o zakładzie w 1902 roku. Prawdopodobnie przedsiębiorstwo należące do Emila Condrata.
DARŁOWO– RÜGENWALDE – pow. sławieński
POMMERSCHE OFENFABRIK IN RÜGENWALDE
KUCO KACHELOFENWERKE. KURT CONRADT
Kaflarnia należąca do firmy Emila Condrata (Grunau Keramik G.m.B.H. – Emil Conradt Ofenfabrik), właściciela zakładów w Starym Gronowie, Sławnie i w Policach. Fabryka powstała pod koniec XIX wieku. W 1906 roku zakład zatrudniał 26 robotników. Nagrody na wystawach w Koszalinie w 1898 roku i w Darłowie w 1903 roku. Firma funkcjonowała do 1945 roku najprawdopodobniej wchodząc w zakres Kuco Kachelofenwerke. Kurt Conradt z siedzibą w Szczecinie.
SŁAWNO – SCHLAWE -pow. sławieński
SCHLAWER OFEN – UND GLASUR FABRIK EMIL CONRADT
GRUNAU KERAMIK G.m.B.H. – EMIL CONRADT OFENFABRIK
KUCO KACHELOFENWERKE. KURT CONRADT
Kaflarnia w Sławnie powstała w 1847 roku, jako Schlawer Ofen – und Glasur Fabrik Emil Conradt. W 1899 roku, fabryka zdobyła dyplom na wystawie przemysłowej w Koszalinie. W 1902 roku, w zakładzie pracowało 80 robotników. Najprawdopodobniej w latach 40. XX wieku, obok zakładów w Starym Gronowie, w Policach i w Darłowie, kaflarnia wchodziła w zakres KUCO Dauerbrand- Kachelöfen. Kachelofenwerke Kurt Conradt z biurem centralnym w Szczecinie przy Paradeplatz 16.
POLICE – PÖLITZ – pow. policki
STETTIN PÖLITZ KERAMIK
KUCO KACHELOFENWERKE. KURT CONRADT
Wzmianka w 1932 roku wskazuje kaflarnię, jako jeden z kilku oddziałów firmy Emila Condrata (Grunau Keramik G.m.B.H. – Emil Conradt Ofenfabrik). Fabryka funkcjonowała w Policach, przy Mühlenstrasse 95 (ul. Wojska Polskiego) i w Szczecinie przy Friedrich Karl Strasse 3 (ul. Marszałka J. Piłsudskiego). Wzmianka w 1936 roku. Firma funkcjonowała do 1945 roku i w chodziła w zakres przedsiębiorstwa Kuco Kachelofenwerke. Kurt Conradt.
SZCZECIN – STETTIN
GRUNAU-KERAMIK G.M.B.H
KUCO KACHELOFENWERKE. KURT CONRADT
W 1932 roku jako Grunau-Keramik G.m.B.H. firma funkcjonowała w Szczecinie przy Friedrich-Karl Strasse 3. Wzmianka 1943 roku. Przedsiębiorstwo z biurem centralnym w Szczecinie przy Paradeplatz 16 obejmowało fabryki w Neusterlitz (dawny powiat Świnoujście – Swinemünde) i w Sławnie oraz w Policach i w Darłowie.
A po II wojnie światowej…