Porady dla zdunów i użytkownikow pieców – 1867 r.

Zważywszy, że tylko to powietrze do palenia się przyczynia, które się styka bezpośrednio z paliwem, a największa część powietrza wpływające­ go do ogniska obok i nad płomieniem nie zużytkowane przechodzi, musimy przyznać, że ilość przypływającego powietrza jest prawdopodobnie niedostateczną, i że palenie nie będzie zupełnem. I w rzeczy samej wielka ilość sadzy tworzącej się przy takiem paleniu okazuje to, gdyż sadza jest niczem innem, jak tylko niespalonym węgli­kiem wskutek braku kwasorodu; osadzająca się w kominie sadza jest jednak tylko małą cząstką tworzącej się sadzy, która nieużytkowana odcho­dzi z spalonymi gazami jako dym w kształcie miałkiego pyłu. Przy takich ogniskach spala sięwięc rzeczywiście tylko tyle paliwa, na wiele wy­starcza kwasorodu, zawartego w dopływającem powietrzu, reszta paliwa ulatnia się bez użytku. Dalszą niedogodnością przy piecach opala­nych z zewnątrz jest ta okoliczność, że drzwiczki, któremi się pali, wychodzą zwykle na nieopalane miejsca, a przeto część wielka ciepła promienie­jącego zostaje stracona przez oziębienie z zewnątrz. Ta okoliczność szczególnie sprawiła, że piece opa­lane z izb mieszkalnych tak się rozpowszechniły.

 

Zkąd atoli uzupełnia się w pokoju to powie­trze, które do komina wychodzi przy paleniu? Na to pytanie odpowie nam płomień świecy, którą trzymamy przy małych szparach w oknach lub drzwiach. Gdy w piecu się pali, płomień świecy skła­nia się wyraźnie do środka pokoju na dowód, że prąd powietrza odbywa się z zewnątrz na we­wnątrz. Powietrze bowiem wychodzące z pokoju kominem uzupełnia się świeżćm napływającym z zewnątrz szparami w drzwiach i oknach, a im większy ciąg, im żywsze palenie, tern też szybszy i gwałtowniejszy napływ świeżego powietrza. Jak długo więc palimy w piecu, tak długo wypędza­my ogrzane już powietrze kominem a przyciąga­my zimne z zewnątrz; z tego powodu w pokoju opalanym z wewnątrz trudno jest w czasie pale­nia osiągnąć jednostajną temperaturę.’ Blisko pieca gorąco, przy oknie prawie zimno, i dopiero wtenczas ustala się temperatura, gdy przestanie­my palić w piecu. Jak wiele ciepła tym sposobem marnuje się, widzieć można łatwo z poprzedzają­cego; a gdy się przestanie palić, zaczyna się już oziębianie.

Tej niedogodności nie można zapobiedz szczelnem zalepieniem szpar w oknach, bo raz, że szczel­ne zaopatrzenie pokoju jest niemożliwem a powtóre, że gdyby to nawet było możliwćm, to palenie mogłoby się tylko tak długo odbywać, dopókiby wystarczył kwasoród znajdujący się w powietrzu zawartem w pokoju, przyczćm jednak powietrze stałoby się o wiele prędzej nieoddychalnem dla ludzi. Nie można także złemu zapobiedz urządze­niem szczelnie zamykających się drzwiczek do ogniska i do popielnika tak, żeby powietrze z po­koju nie miało przystępu do paliwa, bo im szczel­niej te drzwiczki zamykają się, tem gorsze palenie, a jeżeliby zupełnie szczelnie się zamykały, to palenie jest niemożliwem dla braku przystępu po­wietrza. Jakim więc sposobem można utrzymywać sil­ny przeciąg w piecu, nie zabierając ciągle ogrza­nego powietrza z pokoju, które musi być potem zastąpione zimnem? Zdaje nam się, że najprościej byłoby, biorąc powietrze nie z pokoju lecz z in­nego miejsca, jak to łatwo uskutecznić można w sposób przedstawiony w rysunku.

W ten sam sposób jak się urządza komin A B do odprowadzania gazów powstałych z pale­nia, urządza się kanał CD w murze w celu do­ prowadzenia powietrza, któren może się zaczynać w miejscu, do którego powietrze z zewnątrz bez żadnej szkody napływać może, n. p. w piwnicy. Rura gliniana zupełnie podobna do zwykle umie­szczonej rury w B, łączy kanał CD z popiel­nikiem. Zamknąwszy po zapaleniu w piecu szczelnie drzwiczki od ogniska i od popielnika, powietrze potrzebne do palenia wchodzi kanałem CD, a po­nieważ wszystko powietrze z popielnika przez zruszt i przez paliwo przechodzi, nie może zatem niezużytkowane obok i nad paliwem przechodzić, ztąd spalenie jest zupełniejszem a wyzyskanie pa­liwa korzystniejszem.

Korzyści tego urządzenia są: 1) że tą samą ilością paliwa osiąga się większą siłę ogrzewają­cą, ponieważ przez silny ciąg utrzymuje się zu­pełne spalenie. 2) Ogrzane już powietrze w poko­ju nie ucieka przez komin, a nie napływa z zewnątrz zimne. Niekoniecznem jest, aby kanał CD aż do pi­wnicy schodził, częstokroć wystarcza całkiem krót­ka rura, która wychodzić może w jaki mało uży­wany kąt domu, np. kurytarz, przedsionek, stary komin itd. Rysunek załączony przedstawia tylko przykład, który można zastosować przy nowo bu­dujących się domach. W każdym razie trzeba się starać, aby drzwi­czki jak najszczelniej zamykały się, żeby wszy­stko powietrze przez zruszt przechodziło, a ogrza­ne powietrze z pokoju uciekać nie mogło. Zbytecznem byłoby wspominać tu, że w tym piecu można palić i takiem paliwem, którem w in­nych piecach palić nie można z powodu, że dają wiele dymu albo wyziewają nieprzyjemny odor, w tym bowiem razie ciąg niezawisły od pokoju oddala wszystkie te gazy kominem.

———————————————————————————-

Skutki błogie, jakie częste kąpanie na zdrowie ludzkie wywiera uznano powszechnie, mimo to bio­rąc na uwagę, że do kąpieli trzeba iść częstokroć w miastach daleko, a przy niesprzyjającej pogo­dzie jest się narażonym na przeziębienie, i zamiast orzeźwienia można się nabawić choroby, to każdy przyzna, że bardzo jest dogodnem mieć tak urzą­dzoną wannę, żeby ją można w pokoju postawić i bez wielkiego zachodu przyrządzić sobie samemu cie­płą kąpiel. W rysunku podajemy wannę połączoną z piecykiem, za pomocą której może każdy w krótkim czasie i bez wielkiego zachodu przyrządzić sobie ciepłą kąpiel, a co ważniejsza, utrzymać ci oplotę wody jednostajnie, albo ją nieco podwyższyć lub zniżyć. Przrząd ten wyrabiany przez fabrykę Charles’a w Pa­ryżu składa się z żelaznej zewnątrz i wewnątrz do­brze ocynkowanej okrągłej osłony piecyka, w której się znajduje bardzo pojedyncze małe ognisko, zruszt jest zrobiony z cynkowych rurek, w których krąży woda, inaczej bowiem odlutowałyby się rurki w miej­scach, gdzie są przylutowane do ścian piecyka. Ognisko jest z osłoną tylko u spodu połączone, zresztą jest nao­koło wolne, ma rurę idącą do komina opatrzoną zasówką w celu regulowania przeciągu. Z osłoną ze­wnętrzną połączone są dwie rury mosiężne z gwin­tami (skrętami śrubowemi), koniec tych rur przylutowuje się do wanny z tej strony, gdzie nogi kąpiący trzyma, rury te można zamknąć zapomocą dwóch klapek po­ruszanych drążkiem, który jest zewnątrz pieca i ma stosowną rączkę; w rysunku przedstawione są obie rury otwarte. Przed rozpaleniem w piecyku napełnia się wannę wodą, która oboma rurami wpływa pomię­dzy osłonę pieca i ogniska właściwego, i krąży koło niego. Pali się węglami albo drzewem; już po 5 minutach można widzieć, że przez górną rurkę wy­ pływa rozgrzana woda czyli raczej para, podczas gdy przez dolną rurkę dopływa ciągle do pieca nierozgrzana jeszcze woda, tego ostatecznie wprawdzie się nie widzi, ale można poznać potem, że dolna rurka jest ciągle zimną, podczas gdy górna w krótkim czasie stajesię gorącą. Do dostatecznego ogrzania kąpieli potrzeba 10 minut, w 15 minutach byłaby już kąpiel za go­rącą. Będąc już w kąpieli można temperaturę kąpieli dowolnie podnosić albo zniżać; podnieść, jeżeli się otworzy wentyle i po upływie pewnego czasu zam­knie, zniżyć, jeżeli się wentyle zamknie i nie otwiera więcej. Na piecu jest maleńka wanienka, w której się ogrzewa bieliznę, co atoli właściwie nie jest potrzebnem, bo przyrząd ten nietylko ogrzewa kąpiel, ale równocześnie i pokój. Piec ten możnaby ogrze­wać także gazem, coby jednak cztery razy tyle ko­sztowało, jak ogrzewanie węglem lub drzewem. Przy­rząd taki kosztuje w Paryżu 90 franków, lecz nam się zdaje, że tutejsi blacharze mogliby go taniej wyrobić.