Krótko o krakowskiej kaflarni Józefa Niedźwieckiego…
Około 1870 roku powstała kaflarnia należąca do Adama Żychonia. Z pewnością funkcjonowała w 1874 roku, a jej produkty były sprzedawane w składzie Henryka Żychonia przy Rynku. Fabryka wyrobiła sobie dobrą markę w kołach odbiorców, a po pewnym czasie stała się spółką, której jawnym firmantem był koncesjonowany budowniczy, inżynier Józef Niedźwiecki. Prawdopodobnie w 1879 roku Józef Niedźwiecki odkupił przedsiębiorstwo. W 1889 roku została założona spółka Józefa Niedźwieckiego z architektem Józefem Pokutyńskim, mająca na celu produkcję kafli i dachówek.
Od drugiej połowy XIX wieku firma działała pod szyldem Fabryka pieców kaflowych w Dębnikach pod Krakowem Józefa Niedźwieckiego i Spółki. W 1894 roku Józef Piekutyński odszedł ze spółki, a jego miejsce zajęła Beata Kirchmayer (córka Jana Matejki) i jej szwagier Adam Kirchmayer. W 1897 roku Józef Niedźwiecki, jako jeden z pierwszych mieszkańców Krakowa, był abonentem sieci telefonicznej. Na początku XX wieku w fabryce pracowało ponad 100 robotników, a produkcja wynosiła prawie tysiąc pieców rocznie. W 1908 roku dyrektorem fabryki był Jan Sławiński. W 1898 roku zmarł Józef Niedźwiecki, a jego udziały wykupiła Beata Kirchmayer (posiadająca w tym momencie 2/3 udziałów).
Krótka notka biograficzna, sporządzona po jego śmierci w „Czasopiśmie Towarzystwa Technicznego Krakowskiego” z 1898., przynosi nam kolejne szczegóły z życia Niedźwieckiego:
(…) z żalem mamy do zapisania przedwczesną śmierć jednego z naszych członków, zacnego człowieka, utalentowanego budowniczego i rzetelnego przemysłowca. Józef Niedźwiecki urodził się w r. 1842 – studya techniczne odbył na ówczesnym instytucie technicznym, po ukończeniu tychże celem praktycznego wykształcenia się w zawodzie udał się w r. 1869 do Lwowa, gdzie właśnie Bank hipoteczny większą budowlaną działalność rozwinął; – szefem biura budowlanego był naonczas śp. Filip Pokutyński, pod jego to kierunkiem pracował śp. Niedźwiecki przez 3 lata. Z szefem swym powrócił następnie do Krakowa i nadal pozostał w jego biurze – jak zaś w tym charakterze był cenionym dowodzi, że w r. 1875 śp. Pokutyński powierzył mu samodzielne prowadzenie jego biura i przyjął go do spółki. Rozumie się. że szereg prac przeszło przez ręce śp. Niedźwieckiego – że wymienimy tylko kościół księży Misionarzy przy Rynku kleparskim. Po śmierci śp. Pokutyńskiego otworzył biuro na własną rękę: najważniejsze jego prace są: kościół w Pobiedrzu, dom dyrektora Seferowicza przy ul. Jagiellońskiej, dom dr Sieroszewskiego przy ul. Krupniczej i wiole innych. Z polecenia c. k. Dyrekcyi kolei państwowych wykonał też plany gmachu dla tejże, które jednak nie zostały wykonano. W roku 1888 nabył po śmierci śp. Adama Żychonia fabrykę pieców kaflowych w Dębnikach, którą w spółce aż do końca życia swego 21 października b. r. prowadził. Znaliśmy wszyscy śp. Niedźwieckiego z nadzwyczajnej prawości, łagodności, słodyczy charakteru i ujmującego sposobu obcowania z kolegami, dlatego też szczery pozostawia on po sobie żal i rzewne wspomnienie.
Rodzina Józefa Niedźwieckiego wyraziła zgodę na zachowanie utrwalonej nazwy przedsiębiorstwa. Fabryka zaprzestała swojej działalności w 1919 roku. W 1936 roku została ostatecznie wypisana z rejestru przedsiębiorstw. Podczas swojej działalności firma produkowała kafle, piece, kuchnie i kominki oraz świadczyła usługi zduńskie w zakresie budowy i naprawy urządzeń. W 1891 roku fabryka oferowała towar ładny, trwały, a możliwie najtańszy i na czas oznaczony oraz wyroby kaflarskie wykonane według najnowszych wzorów. W 1903 roku fabryka proponowała: Multiplikator patent Gasselsder & Niemeczek, aparat wzmacniający znacznie siłę ogrzewalną pieców, 50% oszczędności na materiale opałowym. Ogrzewa pokoje w ciągu 25 minut aż do samej podłogi. Do użycia przy każdym piecu kaflowym. Mulitiplikatory kuchenne wyzyskują ciepło pieca kuchennego do ogrzania sąsiednich ubikacyj. W 1906 roku z kolei oferowano: Wykładki ścian oraz wanien z kafli porcelanowych. Ozdobne naczynia majolikowe oraz Naczynia fajansowe (majolika): serwisy, wazony, etc. Dekorowane w stylu swojskim . W 1912 roku reklama przedsiębiorstwa zawierała: Piece z kafli ogniotrwałych o różnych deseniach i kolorach. Kuchnie kaflowe rozmaitych typów. Przestawianie starych pieców i kuchen, oraz wszelkie tychże przeróbki i naprawy.
Projektantem większości nowoczesnych pieców produkowanych w fabryce Józefa Niedźwieckiego był Józef Czajkowski. W 1902 roku, na wystawie Towarzystwa Polskiej Sztuki Stosowanej, pokazano kafle z motywami zakopiańskimi według projektu Zygmunta Gnatowskiego, wyprodukowane dla willi „Koliby” w Zakopanem. W 1912 roku, na wystawie „Architektury i wnętrz”, w otoczeniu ogrodowym w salonie i jadalni dworku podmiejskiego, eksponowano piece kaflowe projektu artysty Jana Bukowskiego.
W 1900 roku, w ramach wytwórni kafli, powstała Fabryka fajansów J. Niedźwiecki i Ska na Dębnikach. Na jej powołanie miała wpływ współpraca wspomnianego wcześniej Jerzego Warchałowskiego z Konstantym Laszczką oraz przyjaźń z Adamem Kirchmajerem. Wysoką jakość produkcji fajansów zapewniała wykształcona kadra techniczna, złożona z braci Sławińskich, wykształconych w Szkole Przemysłu Artystycznego w Kołomyi: Jana oraz Tadeusza, modelarza i konstruktora pieców ceramicznych. Kierownictwo artystyczne fabryki powierzono Janowi Szczepkowskiemu. W manufakturze realizowano wiele projektów ceramicznych artystów, w tym Konstatego Laszczki, Karola Romana Brudzewskiego oraz uczniów krakowskiej ASP. Fabryka znalazła uznanie specjalistów i zdobyła rynek krajowy. Jej produkty sprzedawały się na kiermaszach ludowych, na bazarach i w większych sklepach miast galicyjskich. Od 1904 roku fajanse krakowskie można było nabyć także w Wiedniu, w Bazarze Wyrobów Galicyjskich, przy którym funkcjonowała stała ekspozycja polskiego przemysłu artystycznego. Działalność artystyczna fabryki ustała w 1910 roku. Po tym okresie produkcję manufaktury ograniczono wyłącznie do kafli piecowych. Zarówno kafle, jak i fajanse, sygnowano pieczęcią firmową J. Niedźwiecki i Ska Dębniki bądź skróconą wersją znaku: J.N. i Ska Dębniki.
Dla uzupełnienia interesujący artykuł znaleziony w sieci: